Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Η ζωή του «χομεϊνί» Αυγουστίνου Καντιώτη

Μετά από την τριλογία για τη σχέση ψυχανάλυσης και θρησκείας θα ασχοληθώ με κάτι πιο... ανάλαφρο. Τον κωμικοτραγικό και ευτράπελο βίο του πρώην μητροπολίτη Φλώρινας, Αυγουστίνου Καντιώτη. Ενός ανθρώπου που εισήγαγε το φονταμενταλιστικό και φασιστικό καθεστώς του Ιράν στην επικράτειά του, αποδεικνύοντας περίτρανα οτι ο μεσαίωνας δεν έχει περάσει ανεπιστρεπτί. Σήμερα θα παρουσιάσω ορισμένα περιστατικά από τη ζωή του που είναι άξια προσοχής, ενώ στο επόμενο αφιέρωμα θα παραθέσω κάποιες ξεκαρδιστικές ομιλίες του. Θα ξεκινήσω με λίγα στοιχεία από την βιογραφία του που μου έκαναν εντύπωση:

Κυριακή 19 Απριλίου 2009

Θρησκεία και ψυχανάλυση (μέρος 3ο)

Σήμερα, ανήμερα της γιορτής της ανάστασης από τους χριστιανούς, εγώ θα προτιμήσω να ασχοληθώ με ένα άλλο θέμα. Πιο συγκεκριμένα, θα ολοκληρώσω την τριλογία των άρθρων που ασχολούνται με την ιδιαίτερη σχέση θρησκείας και ψυχολογίας. Ο ψυχολόγος στον οποίο θα αναφερθώ είναι ο Έριχ Φρομ. Γερμανός στην καταγωγή, σπούδασε κοινωνιολογία και ψυχολογία, ενώ υπήρξε μαθητής του Φρόυντ επί σειρά ετών. Διαφοροποιήθηκε σύντομα από τις θεωρίες του δασκάλου του και ίδρυσε δική του σχολή, σε συνεργασία με τον Βίλχεμ Ράιχ και την Κάρεν Χόρνεϋ. Αν και δεν παραμέλησε την ατομική ψυχολογία, έριξε περισσότερο βάρος στις σχέσεις ανάμεσα στα μέλη μιας κοινωνίας και την αλληλεπίδρασή των ατόμων με την ίδια την κοινωνία.

Κυριακή 12 Απριλίου 2009

Θρησκεία και ψυχανάλυση (μέρος 2ο)

Σε συνέχεια του προηγούμενου άρθρου, θα παρουσιάσω σήμερα τις απόψεις ενός άλλου μεγάλου θεωρητικού της ψυχανάλυσης, του Kαρλ Γκούσταβ Γιουνγκ. Ο Γιουνγκ, ψυχίατρος από την Ελβετία, αρχικά ήταν μαθητής και συνεργάτης του Φρόυντ, σε σημείο που ο τελευταίος τον προετοίμαζε για «διάδοχο» του όταν αποσυρθεί. Το 1911 μάλιστα εξελέγη πρόεδρος της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Εταιρίας. Οι διαφωνίες που είχε όμως με αρκετές από τις απόψεις του Φρόυντ, τον οδήγησαν στην παραίτηση και την ίδρυση δικής του σχολής το 1912, με το όνομα «αναλυτική ψυχολογία». Αίσθηση προκάλεσε η θεωρία του για το συλλογικό ασυνείδητο, μια περιοχή της διάνοιας που είναι κοινή σε όλους τους ανθρώπους και είναι υπεύθυνη για περίεργες αντιληπτικές εμπειρίες και πεποιθήσεις. Προχώρησε ακόμα περισσότερο τη θεωρία του με την περιγραφή των αρχετύπων, εννοιών δηλαδή που έχουν καθολική αποδοχή από ανθρώπους εντελώς διαφορετικών περιοχών και πολιτισμών.

Κυριακή 5 Απριλίου 2009

Θρησκεία και ψυχανάλυση (μέρος 1ο)

Η ψυχανάλυση, ο πιο γνωστός ίσως κλάδος της ψυχολογίας, έχει ασχοληθεί σε μεγάλο βαθμό και με το θέμα της θρησκείας. Η ψυχολογία, ως επιστήμη που μελετά τις εκδηλώσεις της συμπεριφοράς του ανθρώπου, ταυτόχρονα με τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματά του, περιλαμβάνει αναλύσεις θεσμών όπως η πολιτική και η θρησκεία. Αυτό ήταν αναπόφευκτο, καθώς η θρησκευτική εμπειρία, η πίστη σε δεισιδαιμονίες και προλήψεις, αλλά και η οργάνωση της προσωπικής ηθικής με βάση συγκεκριμένα αυστηρά πρότυπα, αποτελούσαν πάντοτε αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Πολυάριθμοι ψυχαναλυτές, φορείς διαφορετικών πεποιθήσεων και ιδεών, έδειξαν ενδιαφέρον για τη θρησκεία, εξετάζοντας πολλές διαφορετικές πτυχές της. Τρεις από τους πλέον γνωστούς και αξιόλογους ήταν ο Φρόυντ, ο Γιουνγκ και ο Φρομ. Θα παρουσιάσω σε διαφορετικά άρθρα κάποια θεμελιώδη στοιχεία των μελετών και των συμπερασμάτων τους, ακολουθούμενα από μερικές δικές μου παρατηρήσεις.

Τετάρτη 1 Απριλίου 2009

Εξομολογήσεις ενός πρώην άθεου

Φίλοι μου, δεν είναι κακό να κάνει κάποιος λάθη. Το κακό είναι να επιμένει να συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο, ακόμα και όταν καταλάβει ότι σφάλει. Αυτό θα προσπαθήσω να αποφύγω σήμερα, παρουσιάζοντάς σας ένα θέμα που έχει ιδιαίτερη σημασία για μένα, αυτό της μεταστροφής μου στον τομέα της πίστης. Όπως σας έχω ξαναπεί, κάποτε ήμουν Χριστιανός και μάλιστα ένθερμος. Κάποιες κακές συναναστροφές και αναγνώσματα με έκαναν να βγω από το δρόμο του Θεού και να αρχίσω να αμφιβάλω, εμπιστευόμενος την ταπεινή μου κρίση και λογική περισσότερο από την ανυπέρβλητη Σοφία του Κυρίου. Έφτασα στο σημείο να γίνω εντελώς άθεος, αποβάλλοντας από μέσα μου κάθε στάλα πνευματικότητας που με αξίωσε ο Θεός να αποκτήσω. Έφτιαξα μάλιστα και το παρόν ιστολόγιο, με σήμα τον Ιησού Χριστό διαγραμμένο, με σκοπό να λοιδορώ και να χλευάζω τα λίγα ιερά και όσια που μας έχουν απομείνει στην κενή εποχή που ζούμε. Έκανα λάθος, το παραδέχομαι δημόσια και ζητώ από τον Κύριο να με συγχωρέσει.